MESANE KANSERİ
Mesane, böbreklerden süzülen idrarı depolayan ve kasılarak idrarın vücut dışına atılmasını sağlayan organımızdır. Mesanenin iç yüzeyi kendisine özgü bir hücre tabakasıyla örtülüdür. Mesane kanserlerinin yaklaşık olarak %90’ında, bu özel hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalarak sağlam dokuları işgal ediyorlar.
Genellikle 65 yaş üzerindeki kişilerde; idrarda ağrısız kanama ile kendini belli eden mesane kanserinin bilinen en önemli risk faktörü sigaradır. Erkekler, mesane kanseri gelişme olasılığı kadınlara oranla yaklaşık dört kat daha fazladır, ancak mesane kanseri olan kadınlar da erkeklerle aynı semptomlara sahiptir.
MESANE KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Mesane kanseri belirtileri şu şekildedir;
- İdrarda kan görülmesi(hematüri): Mesane kanserinde idrarda genellikle sancısız kanama görülür. İdrarda gözle görülebilir kanama olabileceği gibi mikroskop altında görülebilecek tarzda kanama da mümkündür. Kanamalar idrarın tamamında olmayıp kan pıhtıları şeklinde de ortaya çıkabilir. İdrarda görülen kan tümörden başka birçok nedenden kaynaklanabilmektedir. Böbrek taşı veya enfeksiyon gibi farklı hastalıkların idrarda kan görülmesine neden olabileceği unutulmamalıdır.
- Ağrılı idrara çıkma
- Sık idrara gitmek
- İdrarda acillik hissi
- Pıhtıya bağlı idrar yaparken zorlanma hatta idrar yapamama gibi rahatsızlıklar mesane kanserinin belirtisi olabilmektedir.
Bazı durumlarda mesane kanserinin ilk belirtileri ortaya çıktığında, kanser zaten vücudun başka bir yerine metastaz yaparak yayılmış olabilir. Metastazın yaşandığı hastalarda yaşanan belirtiler kanserin yayıldığı bölgeye göre farklılıklar gösterebilir. İlerleyen mesane tümörlerinde;
- Sırt ağrısı
- Karın alt kısmında ağrı
- İştahsızlık ve kilo kaybı gibi belirtiler yaşanabilmektedir.
MESANE KANSERİNİN TEDAVİSİ
Mesane kanseri tedavi seçenekleri, hastanın genel sağlık durumu, kanserin türü, kanserin derecesi ve kanserin evresi gibi çeşitli faktörlere bağlıdır.
Mesane kanserinin cerrahi tedavisi
Mesane kanserinde cerrahi tedavi türü mesane tümörünün tipine ve kanserin evresine bağlı olarak değişebilmektedir.
TUR ameliyatı (Transüretral rezeksiyon): Mesane tümörünün transüretral rezeksiyonu yani TUR ameliyatı genellikle kas invaziv olmayan yani mesanenin mukozasında bulunup mesane duvarının kas tabakasına uzanmamış tümörleri çıkarmak için kullanılır. TUR aynı zamanda mesane kanseri teşhisi ve evrelerinin belirlenmesinde kullanılabilir.
TUR ameliyatı genel anestezi ile yapılabileceği gibi bazı durumlarda bölgesel anestezi altında yapılabilmektedir. TUR ameliyatı vücutta herhangi bir kesi yapılmadan, idrar yolu uç kısmındaki doğal delikten girilerek gerçekleştirilir.
TUR ameliyatı sırasında üroloji uzmanı ucunda “U” şeklinde küçük bir tel olan endoskop ile mesaneye ulaşılır. Elektrik akımı ile kanserli doku kesilerek vücuttan çıkartılır. Çok küçük tümörlerde parça alındıktan sonra kanserli hücreler bölgesi yakılarak tedavi ortadan kaldırılır.
TUR ameliyatının ardından üroloji uzmanı kalan kanser hücrelerini yok etmek ve tekrar etmesini engellemek için bir kereye mahsus veya 6-8 hafta süreyle haftada bir kez mesane içine sonda ile uygulana kemoterapi önerebilir.
Parsiyel veya segmental sistektomi: Tümörün ve mesanenin bir kısmının cerrahi yöntemle çıkartılması işlemidir. Parsiyel sistektomi ameliyatının mesane kanserini tedavideki yeri son derece kısıtlı olup ancak bazı özel histolojili kanserlerin tedavisinde uygulanır.
Radikal Sistektomi: Tümör ile birlikte mesanenin tümü ve yakınındaki doku ve organlar çıkarıldığı bir cerrahi yöntemdir. Radikal sistektomi ameliyatında mesanenin yanı sıra erkeklerin, prostat ve meni keseleri, gerekli hastalarda tüm idrar yolu çıkartılır. Kadınlarda ise klasik tanımlamada rahim, fallop tüpleri, yumurtalıklar ve rahimin tamamı veya bir kısmı çıkarılır ancak jinekolojik organları yerinde bırakarak güvenli sınırlarla mesanenin çıkartılması da son yıllarda uygulanmaktadır.
Hem erkek hem kadınlarda pelvik lenf nodu diseksiyonu denilen pelvis içindeki lenflerin çıkarılması işlemi de ameliyatın bir parçasıdır. Pelvik lenf nodu diseksiyonu, lenflere yayılmış kanseri belirlemek için en doğru yoldur.
Laparoskopik veya robotik olarak gerçekleştirilebilen radikal sistektomi ameliyatında açık ameliyatlardaki büyük kesi yerine daha küçük kesilerle cerrahi işlem tamamlanabilir.
Bağırsaktan yeni mesane (Neobladder rekonstrüksiyonu): Radikal sistektomi ameliyatı gerçekleştirilen hastaların mesanesi alındığı için idrarın vücuttan çıkışı için yeni bir yolun yapılması gerekmektedir. Bağırsağın bir kısmından yeni bir mesane oluşturulan yöntemlerle birlikte farklı idrar saptırma cerrahileri de bulunmaktadır. Hastaya hangi idrar saptırma yönteminin uygun olduğu üroloji doktoru tarafından hastanın biyolojik yaşı, mevcut hastalıkları hastalığın evresi ve sonradan gerekebilecek kemoterapi, radyoterapi gibi tedavilerin ihtimali değerlendirilerek karar verilir. Bu kararı hasta ile ayrıntılı konuşarak son karar verilir.
Mesane kanserinde kemoterapi tedavisi
Vücuda yayılmış mesane kanser hücrelerini yok etmek için kullanılır. Mesane olmadan yaşamak bazen hastanın sosyal yaşamını olumsuz etkileyebilir. Mesanenin tümünü veya bir kısmını muhafaza etmek için uygun hastalar için kemoterapi ve radyasyon tedavisi mesanenin çıkartılmasına alternatif olarak kullanılabilir.
Mesane kanserinde kemoterapi iki farklı şekilde uygulanabilir.
Sistemik Kemoterapi: Sistemik kemoterapi, tüm vücut veya damardan kemoterapi olarak da bilinir. Uzmanlar tarafından uygulanan yöntem de damardan verilen kemoterapi ilaçlarının tüm vücudu dolaşarak kanserli hücreleri yok etmesi hedeflenir. Metastaz yapmış mesane kanserlerinde veya seçili vakalarda radikal sistektomi ameliyatlarında sonra kullanılmaktadır. Sistemik kemoterapi ameliyat öncesinde tümörü küçültmek için de uygulanabilir.
İntravezikal Kemoterapi: İntravezikal veya lokal kemoterapi genellikle bir ürolog tarafından uygulanmaktadır. Yüzeysel mesane kanserlerinde kanser hücreleri derin kas dokularına ulaşmadığı için intravezikal kemoterapi bu hastalarda TUR tedavisini tamamlayıcı olarak kullanılabilir. İntravezikal kemoterapide ilaçlar üretra içine yerleştirilmiş bir kateter vasıtasıyla mesaneye iletilir.
Mesane Kanserinde Radyasyon Tedavisi
Ameliyata uygun olmayan veya cerrahi tedaviyi istemeyen hastaların mesane kanserini tedavi etmek için TUR a ilaveten veya TUR dan sonra kemoterapi ile birlikte kullanılabilir. Ağrı, kanama veya tıkanma gibi bir tümörün neden olduğu şikâyetleri azaltmak için veya metastaz yapmış kanserlerin tedavisinde tercih edilebilir.
Mesane Kanserinde İmmünoterapi
Biyolojik tedavi olarak da adlandırılan İmmünoterapi, bağışıklık sisteminin bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanımasına ve yok etmesine yardımcı olmak için ilaçların kullanılmasıdır. Mesane kanseri tedavisinde immünoterapi genellikle direkt mesanenin içine uygulanır. Mesane kanseri için standart immünoterapi ilacı olarak BCG aşısı kullanılır. Mesanenin içine sıvı olarak kateterle uygulanan BCG aşısı, mesanedeki bağışıklık sistemi hücrelerini aktive ederek tedavi sağlar.Son yıllarda bağışıklık sistemi destekleyen, enfeksiyon ve kansere karşı koruyucu etkisi olduğu bilinen T hücrelerine yönelik çalışmalar olumlu sonuçlar vermektedir.